|
W 1570 r. Czudnica wraz z Mniszynem, Woskodawami, Witkowem i Włodzimierką była własnością Iwana Kierdeja-Mniszyńskiego. Późniejsze losy tej połaci ziemi nie są znane. W XIX w. lub nawet wcześniej Czudnica należała do rodziny Krajewskich h. Łabędź. Pod koniec tegoż stulecia przeszła w obce ręce. Zapewne Krajewscy wybudowali w Czudnicy dwór staropolski, który rozebrany został w 1906 r. Pochodził on co najmniej z XVIII w. Był w całości parterowy, na rzucie szerokiego prostokąta, z bardzo wysokim, łamanym dachem gontowym. Na osi, zarówno od frontu, jak od ogrodu, wyposażony był w ganek o dwóch kolumienkach, dźwigających trójkątny szczyt. Ponieważ na skutek spadku terenu strona ogrodowa miała wysoką podmurówkę, także i ganek tylny został na niej oparty. W czasach ostatnich przed rozbiórką, całkowicie oszklony, ganek ten służył jako oranżeria. Wszystkie elewacje dworu pokrywały tynki gładkie, białe. Do lewego boku przylegała niewątpliwie późniejsza oficyna z dachem prostym, mieszcząca prawdopodobnie kuchnie, spiżarnie i pokoje służby. Niewielka, także późniejsza dobudówka, znajdowała się po prawej stronie dworu. Obie zepsuły pierwotną symetrię i harmonijny kształt dworu. Przed domem rozciągał się wielki trawnik otoczony szeroką drogą. Do pierwszej wojny światowej zachował się stary park ze szpalerami lipowymi, grupami drzew iglastych i innych.
źródło: Roman Aftanazy "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej", Tom 5, Województwo wołyńskie", 1994, str. 89-90.
|