parafia: BEREŻNICA | historia: |
Kościół parafialny pw. św. Rafała Archanioła.
Pierwszy kościół drewniany został wzniesiony w 1614 r. przez Janusza Ostrogskiego. Uległ on spaleniu na początku XVII w. podczas najazdu nieprzyjacielskiego. Na jego miejscu, staraniem Bolesława Skirmunta, został wybudowany w 1726 r. nowy kościół, również drewniany, w stylu barokowym, ale z murowanym prezbiterium. W 1742 roku konsekracji tej świątyni dokonał bp Franciszek Kobielski. W 1927 r. trąba powietrzna zerwała dach z kościoła. W latach następnych staraniem wiernych oraz proboszcza ks. Władysława Mańkę, kościół został w całości odbudowany i był budowlą murowaną. W ołtarzu głównym od 1681 r. znajdował się cudowny obraz Matki Boskiej nieznanego autora. U dołu srebrnej szaty znajdował się napis: „Cor meum sub pedibus tuis o sanctissima”. Jego dalsze losy po zburzeniu świątyni są nieznane. Kaplice: cmentarna, murowana rodziny Pruszyńskich z 1800 r. i w Kuraszu, murowana z 1815 r., fundacji Ignacego Kaszowskiego. Była ona w kształcie rotundy, nakryta kopułą. Wieńczyła ją kopułka jeszcze mniejsza, przypominająca cerkiewne. Tynki pokrywające kaplicę od strony zewnętrznej, przedzielone w połowie wysokości horyzontalnie słabo zarysowanym gzymsem, były w całości boniowane. Ściany przebito umieszczonymi wysoko, niezbyt dużymi, półkoliście zamkniętymi oknami. Z trzech, a może nawet czterech, stron, na krzyżujących się osiach zdobiły kaplicę dwukolumnowe portyki w wielkim porządku, dźwigające trójkątne frontony otoczone gzymsem kroksztynowym. Gzyms portyków łączył się z identycznym gzymsem obiegającym całą rotundę pod niskim i gładkim bębnem kopuły. Nad prostokątnymi drzwiami wejściowymi mieścił się balkon, na który dostać się można było z balkonu czy galerii wewnętrznej. Ponieważ kaplica miała stać się mauzoleum rodzinnym Kaszowskich, na jej ścianach wewnętrznych wmurowano epitafia zmarłych dziedziców Kurasza. Obecnie obie kaplice nie istnieją. Zostały zniszczone prawdopodobnie po 1945 r. w bliżej nie znanych okolicznościach. Ostatnim proboszczem był ks. Władysław Bielecki; ur. w 1890 r. wyśw. w 1916 r., zm. po 1975 r. Obecnie z barokowego kościoła zachował się jedynie mały fragment muru. Kościół ograbili, a następnie wypalili wnętrze banderowcy w 1943 lub 1944 roku. Latem 1954 r. jednostka wojskowa z Sarn wysadziła w powietrze mury kościelne. Z cegły kościoła wybudowano w Sarnach dwa obiekty: brygadę traktorową i wyrzutnię rakiet strategicznych. Na terenie placu pokościelnego dzieci urządziły boisko sportowe. Decyzję (nr 101) o zniszczeniu świątyni podjęła obwodowa rada 5.07.1954 r. |
|
stan przed wojną: | stan obecny: |
W 1938 r. parafia liczyła 573 wiernych.
Do parafi należały do niej następujące miejscowości: Bereźnica, Adolfów, Cepcewicze: Małe i Wielkie; Dołhe, Dubówka, Janówka, Jarynówka, Karczemka, Kidry, Osowa, Remczyce, Rudnia, Sołomijówka, Teklówka, Tutowicze, Tereskinie, Zarzeczyca, Zuinia. |
Zachował się zdewastowany cmentarz parafialny. Służy on obecnie jako pastwisko, wysypisko śmieci, a część jako boisko dla dzieci. Zachowało się jedynie kilka nagrobków kamiennych i 2 metalowe krzyże. W 1995 r. dawni mieszkańcy Dołhego wybudowali w Dołhem kapliczkę na miejscu grobu Polaków zamordowanych przez UPA 11.11.1943 r. |