Term | Definition |
---|---|
Dal Łazarz (1875-1941) | Łazarz Dal (1875-1941), senator z ziemi wołyńskiej z ramienia BBWR. |
Danilewicz-Zielińska Maria (1907-2003) | Maria Danilewicz-Zielińska (29.05.1907-22.05.2003) |
Dąbrowski Jarosław (1836-1871) | Jarosław Dąbrowski (13.11.1836-23.05.1871) |
Dąmbski Stanisław | bp Stanisław Dąmbski (1638-15.12.1700) |
Dejmek Kazimierz (1924-2002) | Kazimierz Dejmek (17.03.1924-31.12.2002) |
Dębski Aleksander (1890-1942) | Aleksander Dębski (13.06.1890-31.01.1942) |
Dołęga Chodakowski Zorian (1784-1825) | Zorian Dołęga Chodakowski (04.04.1784-17.11.1825) |
Downarowicz Stanisław (1874-1941) | Stanisław Downarowicz (28.03.1874-1941) |
Drzewiecki Józef (1772-1852) | Józef Drzewiecki (07.03.1772-20.01.1852), pułkownik, marszłek szlachty powiatu krzemienieckiego |
Drzewiecki Karol (1805-1879) | Karol Drzewiecki (1805-20.03.1879) |
Dubiecki Celestyn (1822-1896) | Celestyn Dubiecki (1822-1896) |
Dubiecki Marjan Karol (1838-1926) | Marjan Karol Dubiecki (26.08.1838-24.10.1926) |
Dubiecki Mateusz Władysław (1760-1845) | Mateusz Władysław Dubiecki (03.11.1760-11.04.1845) |
Dubiecki Terespeusz Zotyk (1802-1870) | Terespeusz Zotyk Dubiecki (1802-1870) |
Dunin-Karwicki Józef (1833-1910) | Józef Dunin-Karwicki (24.01.1833-29.08.1910)
Karwicki Józef Dunin, pseud. Józef Włast, Józef z Mizocza, krypt. J. K., J. W. (1833—1910), pisarz, autor pamiętników. Ur. 24 I w Mizoczu na Wołyniu, był synem Kazimierza i Klementyny z Rzyszczewskich. Nauki pobierał początkowo w domu, w 1. 1844-5 w Gimnazjum im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie, potem w domu swych krewnych książąt Sanguszków w Sławucie, a od r. 1847 kształcił się w Odessie. Mieszkał tam u filologa Jana Sowińskiego, ukończył gimnazjum, a w r. 1852 wydział prawny w liceum. K., przeznaczony przez ojca do kariery urzędniczej, w t. r. objął posadę w kancelarii gubernatora wołyńskiego, ale wskutek denuncjacji wyszło na jaw, że jako Polak mógł być zatrudniony tylko w głębi Rosji. Wówczas to wnuk dwóch generałów Krzysztofa Karwickiego i Gabriela Rzyszczewskiego, zdecydował się na służbę wojskową i wstąpił do pułku «lejbhuzarów Pawłogrodzkich». Brał udział w kampanii krymskiej (1854—5) i dosłużył się rangi oficera. W r. 1857 uzyskał bezterminowy urlop i powrócił do Mizocza, dzierżawionego od r. 1845 z rąk opieki ustanowionej nad małoletnim rodzeństwem (K. miał brata Franciszka i siostrę Celestynę) przez Karola Nykę. Majątek rodzinny przejął K. w r. 1858, w n. r. otrzymał dymisję z wojska, poślubił Krystynę Nyko, córkę Karola, z którą przeżył 40 lat małżeństwa, poświęcając jej później w swych pamiętnikach dużo serdecznych wzmianek. Odkąd osiadł na stałe w Mizoczu, K. zarządzał kluczem mizockim, starając się przez uprzemysłowienie majątku podnieść swe dochody, szczególnie interesował się końmi, służył radą i pomocą przy działach majątkowych czy sporach w swym środowisku, jeździł za granicę, odwiedzał też licznych krewnych i przyjaciół, a dom jego stał się ogniskiem życia towarzyskiego. Brał też pewien udział w sprawach publicznych, m. in. w 1. 1861-5 pełnił funkcje «mirowego pośrednika», czyli z wyboru szlachty i włościan był w swym okręgu sędzią polubownym przy wprowadzaniu «listów nadawczych» po uwłaszczeniu chłopów. Rozległe swe wiadomości o ludziach i miejscowościach, uzupełniane studiowaniem dokumentów w zasobnym archiwum rodzinnym i w innych wołyńskich oraz z przekazów ustnych, wykorzystywał spisując urywki wspomnień, szkice historyczne i obyczajowe, które najpierw ogłaszał w czasopismach („Gazeta Lwowska", „Przewodnik Naukowo-Literacki", „Kłosy", „Biblioteka Warszawska"), podpisując je także pseudonimami lub kryptonimami. Poszczególne prace, przedrukowywane, niekiedy przerabiane i uzupełniane, weszły potem w skład osobno wydanych tomów. K. opracował też obszerne pamiętniki, główne źródło do jego biografii. Był autorem dzieł: Szkice obyczajowe i historyczne (W. 1882), Wędrówka od źródeł do ujścia Horynia (Kr. 1891), Jak to in illo tempore bywało. Kartka z drugiej połowy XVIII w., wyjęta z papierów familijnych domu Dunin-Karwickich (Kr. 1896), Opowiadania historyczne z dziejów okolicy Słuczy i jej dopływów (Kr. 1897), Wspomnienia Wołyniaka (Lw. 1897), Opowiadania historyczne (Lw. 1898), Ze starego autoramentu. Typy i obrazki wołyńskie (W. 1899, toż S. 2., W. 1900), Z zamglonej i niedawno minionej przeszłości. Wołyńskie opowiadania historyczne (W. 1901), Z moich wspomnień. Wstęp. Lata dziecięce i młodzieńcze (W, 1903, przedruk z: Wspomnienia Wołyniaka), Z moich wspomnień (W. 1901—4 I—IV). Wszystkie prace K-ego łączą się tematyką z dziełami o charakterze wyraźnie autobiograficznym. Wspomnieniami objął K. okres od wczesnego dzieciństwa po r. 1903, chociaż nie przestrzegał ściśle kolejności chronologicznej, a tok opowiadania przerywał często dygresjami historycznymi. Przejawiał w nich zdumiewającą pamięć, a że mimo pewnej rozwlekłości opowiadania miał talent narratorski, dzieła jego nie są pozbawione walorów literackich. Obecnie jednak większe znaczenie posiada ich wartość dokumentarna, informacyjna. Razi w nich lojalizm autora i zbytnia ostrożność w poruszaniu zagadnień politycznych przez tego przeciwnika powstań narodowych i tradycjonalistę, co niekiedy, zwłaszcza przy biografiach omawianych osób, zuboża lub nawet zniekształca relację; uderza też jednostronność i ograniczony zakres obserwacji. Niemniej stanowią one cenne źródło wiadomości o ludziach, rodach, koligacjach, sprawach majątkowych i obyczajowych, nie dość może wyzyskiwane dla braku indeksów orientujących w zawartości, bo nie mogą ich zastąpić dość szczegółowe dyspozycje do rozdziałów, dawane przez autora. K. zmarł 29 VIII 1910 r. w Mizoczu. Pozostawił dwóch synów: Kazimierza i Józefa, oraz dwie córki: Marię (1. v. Chodkiewiczową, 2. v. Skórzewską) i Jadwigę. źródło: PSB tom 12, s. 152-153.
Maria Skórzewska zmarła w 1946 roku i jest pochowana w Olsztynie. |
Dunin-Karwicki Józef Kajetan (17xx-1784) | Józef Kajetan Dunin-Karwicki (17xx-1784) |
Dunin-Karwicki Kazimierz (1670-1757) | Kazimierz Dunin-Karwicki (1670-25.07.1757) |
Dunin-Karwicki Krzysztof (1757-1820) | Krzysztof Dunin-Karwicki (1757-1820) |
Dunin-Karwicki Stanisław (1791-1834) | Stanisław Dunin-Karwicki (1791-1834) |
Dwernicki Józef (1779-1857) | Józef Dwernicki (19.03.1779-23.11.1857) |